Nhân dịp NSC vinh dự được lọt top 10 Công ty Việt vào danh sách tốt nhất châu Á và xếp vị trí 14 trong 50 Công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam, xin được gửi lời chúc mừng trân trọng nhất tới NSC. Với vai trò là đối tác tư vấn, MCG xin được chia sẻ câu chuyện thành công của NSC qua cuộc trò truyện với Bà Trần Kim Liên – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám Đốc Công ty CP Giống cây trồng Trung ương (NSC)
MCG: Thưa bà, là đối tác thực hiện dự án Tư vấn xây dựng hệ thống cấp bậc và cơ chế lương – thưởng theo vị trí và kết quả thực hiện công việc cho Công ty Giống cây trồng Trung ương (NSC) từ năm 2009, nay lại tiếp tục cộng tác với NSC hoàn thiện cơ chế thưởng và đánh giá kết quả thực hiện công việc, chúng tôi rất ấn tượng với những thành công của NSC trong thời gian qua và mong bà chia sẻ với độc giả của MCG Corner về những bí quyết thành công này.
Bà Trần Kim Liên: Thành công của một doanh nghiệp, đặc biệt là một doanh nghiệp nông nghiệp chỉ có được khi hội đủ cả ba yếu tố thiên thời – địa lợi – nhân hòa. Có thể nói là trong những năm vừa qua NSC đã rất may mắn khi cả hai yếu tố thiên thời và địa lợi đều tương đối ủng hộ doanh nghiệp. Nhưng người xưa có câu “Thuận cơ trời không bằng địa lợi, được địa lợi không bằng được lòng người” nên thành công chỉ có tính bền vững khi Công ty tạo ra được một môi trường làm việc ở đó mọi thành viên đoàn kết và nỗ lực phấn đấu vì một mục tiêu chung. Chính vì vậy, vào năm 2009, khi NSC ở những năm đầu tiên thực hiện chuyển đổi từ mô hình công ty nhà nước sang mô hình công ty cổ phần thì việc đầu tiên Ban lãnh đạo chúng tôi nghĩ tới là củng cố lại bộ máy tổ chức, xây dựng cơ chế lương thưởng đãi ngộ hợp lý để thu hút, lưu giữ những người có năng lực. Để đảm bảo xây dựng được mô hình bài bản, chúng tôi đã hợp tác với MCG là đơn vị Tư vấn có chuyên môn để triển khai thực hiện.
Kết quả là chúng tôi đã có một hệ thống định vị cấp bậc thống nhất trên toàn công ty trong đó chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm cho mỗi bộ phận, vị trí được quy định rõ ràng. Đây là tiền đề của việc áp dụng cơ chế lương điểm theo vị trí và kết quả công việc thay cho cơ chế lương theo bằng cấp về thâm niên. Cơ chế lương thưởng với sự khác biệt rõ nét về thu nhập giữa những cán bộ có năng lực, có kết quả thực hiện công việc tốt với những cán bộ kém năng lực, ít nỗ lực được đã tạo ra một sự đột phá về lề lối làm việc tại NSC. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý luôn chủ động, sáng tạo trong công việc để tận dụng các cơ hội kinh doanh đem đến từ hai yếu tố thiên thời và địa lợi. Bộ phận sản xuất, bộ phận kinh doanh nỗ lực hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra trong mọi điều kiện. Các phòng ban thuộc khối hỗ trợ luôn cố gắng đáp ứng các yêu cầu của sản xuất và kinh doanh, xem bộ phận sản xuất và kinh doanh như khách hàng của mình. Tư duy làm dịch vụ, văn hóa “Một Công ty – One Firm” đã từng bước được xây dựng và củng cố tại NSC.
MCG: Tại sao cơ chế lương thưởng, theo bà vừa chia sẻ, đã góp phần rất lớn vào việc tạo ra động lực cho người lao động lại cần phải chỉnh sửa vào lúc này?
Bà Trần Kim Liên: Đây chính là quy luật phủ định để phát triển.
MCG: Cơ chế lương thưởng xây dựng cho NSC là một sản phẩm “may đo” nhưng chỉ sau gần 5 năm triển khai chính sản phẩm này lại làm NSC có cảm giác không thoải mái mà sao Bà lại tiếp tục chọn MCG làm đối tác tư vấn triển khai dự án điều chỉnh? Bà có bao giờ nghĩ rằng vì MCG đã may thì nay nó chật MCG phải đứng ra sửa không?
Bà Trần Kim Liên: Là phụ nữ nên tôi cũng quan tâm tới thời trang và tôi thấy rằng nếu một tấm áo từ lúc cắt may ban đầu mà đã không khéo, không vừa thì dù có chỉnh sửa cách mấy cũng không thể thành một tấm áo đẹp. Nhưng một tấm áo rất vừa, rất đẹp với tôi trước đây thì có thể làm tôi thấy không thoải mái khi mặc hôm nay. Do vậy, việc chỉnh sửa hay may một tấm áo mới là hoàn toàn bình thường. Đây chính là quy luật phủ định để phát triển mà tôi vừa nói. Gặp tôi ngày hôm nay, chắc hẳn bằng mắt thường các bạn cũng nhận ra rằng NSC đã có rất nhiều đổi khác so với 5 năm trước đây. So với năm 2009, quy mô hoạt động của Công ty đã tăng lên gần 200%. Doanh thu từ mức 290 tỷ vào năm 2009 đã đạt 591 tỷ vào năm 2012, lợi nhuận từ 40 tỷ vào năm 2009 lên 78 tỷ vào năm 2012. Thêm vào đó, với những thay đổi táo bạo về chiến lược hoạt động chung của Công ty mà Ban lãnh đạo đang hướng tới thì việc điều chỉnh chính sách lương – thưởng vào lúc này là cần thiết. Chúng tôi lựa chọn MCG vì các bạn đã may cho tôi một tấm áo rất khéo, các bạn đã hiểu chúng tôi, nắm được cách thức chúng tôi đi đứng, vận động thì tấm áo do bạn chỉnh sửa sẽ là tấm áo ưng ý tôi nhất.
MCG: Thế tại sao NSC không thể tự chỉnh sửa tấm áo cho mình vì chính bà là người hiểu mình nhất?
Bà Trần Kim Liên: Việc biết mình quá rõ đôi khi lại khiến những quyết định mình đưa ra đôi khi không khách quan và đôi khi sẽ bị luẩn quẩn trong lối tư duy cũ. Tiếng nói phản biện của một bên thứ ba sẽ giúp chúng tôi nhìn vấn đề của mình theo một lăng kính khác. Ngoài ra, quan điểm của tôi là hiệu quả đến từ việc phân công công việc hợp lý. Sử dụng ý kiến chuyên gia để mình có thời gian tập trung vào những hoạt động khác mang lại lợi ích hơn là một cách khoa học. Nếu tôi ngồi ở nhà để sửa áo thì tôi không thể đi xa được, tôi không thể đến Thái Lan hay Anh quốc để tìm kiếm những cơ hội kinh doanh cho Công ty.
MCG: Rất vui khi biết rằng kết quả tư vấn của MCG đã góp phần vào thành công của NSC. Nhưng với tinh thần cầu thị của đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn quản lý, tôi rất muốn được biết quan điểm của bà về việc sử dụng dịch vụ tư vấn quản lý hay nói vui là “quản lý tư vấn” thế nào cho hiệu quả.
Bà Trần Kim Liên: Tôi rất quan tâm đến tính khả thi và hữu dụng của sản phẩm. Đối với các sản phẩm tư vấn thì ngay khi đặt vấn đề với đơn vị tư vấn tôi luôn yêu cầu sản phẩm bàn giao phải đi kèm với các công cụ như mẫu biểu, bảng tính có thể áp dụng vào thực tế công việc của Công ty. Trong quá trình triển khai dự án, cán bộ của NSC được yêu cầu hợp tác làm việc chặt chẽ với cán bộ tư vấn để nắm rõ phương pháp luận đảm bảo khi tư vấn rút đi thì chúng tôi hoàn toàn làm chủ nội dung mà họ chuyển giao. Sau khi tiếp nhận các sản phẩm bàn giao của tư vấn chúng tôi đã đưa vào sử dụng và vận dụng rất sáng tạo. Với dự án Tư vấn triển khai với MCG thì hệ thống tài liệu quản trị sau khi MCG xây dựng đã luôn được bổ sung, cập nhật hoàn thiện theo thời gian. Với cấu trúc tài liệu mạch lạc, nguyên lý tiếp cận hiện đại do tư vấn xây dựng cộng thêm các kiến thức thực tế của chính CBNV của NSC đã làm nên một hệ thống tài liệu quản trị điều hành mà các đối tác chiến lược là những Công ty hàng đầu khi quyết định góp vốn vào Công ty đã đánh giá rất cao. Qua các diễn đàn, hội thảo của ngành nông nghiệp tôi cũng đã chia sẻ những kinh nghiệm này và một số doanh nghiệp bạn đã học tập, áp dụng theo. Đây là niềm vui của tôi khi mà mình sử dụng dịch vụ tư vấn, mình làm chủ được nó và mình có thể đi tư vấn lại cho những người khác để tri thức được lan tỏa, nhân rộng và là tiền đề cho những bước phát triển tiếp theo của giới doanh nhân, doanh nghiệp chúng tôi.
MCG: Rất cảm ơn bàn về buổi trao đổi thú vị này. Chúc bà thành công trong công việc và cuộc sống.