Trước thách thức của Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 và Đại dịch Covid-19, đào tạo nhân sự là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, đối với 96.7% doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, làm thế nào để đào tạo nhân viên hiệu quả với chi phí hợp lý không phải bài toán dễ giải quyết. Vậy các nhà lãnh đạo Việt Nam cần làm gì? Dưới đây là 5 bí quyết giúp các nhà quản lý xây dựng chương trình đào tạo nhân sự thiết thực nhất.
1. Xây dựng kế hoạch
Để chương trình đào tạo nhân sự có hiệu quả, công việc xây dựng kế hoạch là bước không thể thiếu. Các bước xây dựng kế hoạch bao gồm:
- Xác định mục tiêu đào tạo: nhà quản lý cần tìm hiểu rõ kiến thức và kỹ năng nhân viên còn yếu khi áp dụng vào công việc. Sau đó đặt mục tiêu sau khóa đào tạo, nhân viên có thể áp dụng kiến thức, kỹ năng vào công việc đến mức độ nào.
- Xác định nguồn lực công ty: nhà quản lý cần liệt kê rõ cơ sở vật chất và nguồn lực con người mà công ty hiện có cho chương trình đào tạo
- Xây dựng kế hoạch: Dựa trên mục tiêu đào tạo và nguồn lực có sẵn, nhà quản lý xây dựng kế hoạch cụ thể và tối ưu nhất cho doanh nghiệp mình.
2. Sử dụng giảng viên nội bộ
Những kiến thức, kỹ năng, và kinh nghiệm thực tế liên quan trực tiếp đến công việc là kho báu giá trị mà nhà quản lý cần khai thác từ nhân viên của họ. Giảng viên nội bộ có thể là nhân viên có năng lực nhất công ty; hoặc người luôn hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc, đúng thời hạn; hoặc một trưởng phòng có uy tín và được tín nhiệm cao.
Để tìm ra giảng viên nội bộ thích hợp, nhà quản lý cần:
- Theo dõi quá trình phát triển của nhân viên thông qua việc lập hồ sơ nhân sự và thường xuyên cập nhật điểm mạnh, điểm yếu, thành tựu của nhân sự đó
- Tham khảo đánh giá của đồng nghiệp xung quanh
3. Thực hiện đào tạo tại chỗ (on job training)
Training on job là hình thức đào tạo nhân viên trực tiếp trong quá trình làm việc, thường được dùng cho nhân viên mới, giúp họ nhanh chóng làm quen với công việc và hòa nhập với môi trường làm việc.
Một số hình thức đào tạo tại chỗ:
- Huấn luyện: là cấp trên hoặc một nhân viên có kinh nghiệm trực tiếp hướng dẫn cho người học để thực hiện một công việc. Đây là phương pháp đào tạo một-một được thiết kế giúp người học có thể tiếp thu kiến thức nhanh nhất.
- Phương pháp kèm cặp (Mentorship): Đây cũng là phương thức đào tạo 1-1, trong đó cấp trên là cố vấn của cấp dưới, đưa ra giải đáp và hướng dẫn cho cấp dưới thực hiện các công việc hàng ngày
- Đào tạo hướng dẫn công việc: Với phương pháp này, giảng viên sẽ thiết kế lộ trình đào tạo cụ thể, từ tổng quan công việc đến các kiến thức, kỹ năng cụ thể. Sau đó, nhân viên áp dụng trực tiếp kỹ năng này vào công việc dưới sự hướng dẫn, hỗ trợ của giảng viên
4. Đào tạo chéo (cross training)
Đào tạo chéo là hình thức đào tạo nhân viên có đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ của đồng nghiệp khác. Hình thức này giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp (đặc biệt với những doanh nghiệp nhỏ), tăng cường mức độ gắn kết của nhân viên trong công ty, và nâng cao khả năng thích ứng với thay đổi của môi trường kinh doanh.
Khi thực hiện đào tạo chéo, nhà quản lý cần chú ý:
- Xác định mục tiêu đào tạo cụ thể: cần đảm bảo sự phù hợp giữa công việc được đào tạo và thế mạnh của nhân viên
- Lựa chọn phương pháp phù hợp: Đào tạo 1-1 hoặc Đào tạo tập trung
- Nếu kết quả đào tạo chéo tốt cần thực hiện điều chuyển nhân sự để phát huy thế mạnh của nhân viên
5. Thu thập phản hồi và cải thiện chương trình đào tạo
Đánh giá hiệu quả đào tạo là một hoạt động khó nhưng cần thiết cho doanh nghiệp để thống kê lại kết quả mà đào tạo mang lại cho nhân viên. Để doanh nghiệp xem xét khả năng và mức độ ứng dụng của các kiến thức đào tạo, kỹ năng vào công việc đem lại hiệu quả ra sao.
Khi thực hiện đánh giá chương trình đào tạo, nhà quản lý cần tìm hiểu:
- Cảm nhận của học viên với khóa học (về nội dung, phương pháp, hoạt động, tài liệu, trang thiết bị, công tác hỗ trợ khóa học…)
- Mức độ tiếp thu kiến thức của học viên sau khóa học
- Mức độ áp dụng vào công việc thực tế của học viên sau khóa học
- Lợi ích thực tế mà công ty thu được nhờ khóa đào tạo